Doğu İklimlendirme Ar-Ge Şefi Nisa Özçakır ile yaptığımız özel röportajda, şirketin Ar-Ge gücünü, sürdürülebilirlik odaklı yaklaşımlarını ve sektörde ilk olacak devrim niteliğindeki projelerini mercek altına aldık. Yapay zeka destekli tasarımlardan yüzde yüz geri dönüştürülebilir ürün gamına, karbon sıfır hedeflerine hizmet eden HOME HW’den, uluslararası pazarda iddialı konum hedeflerine uzanan bu özel söyleşide iklimlendirme sektörünün geleceğine ışık tutuluyor. Doğu İklimlendirme’nin Ar-Ge vizyonu ve yenilikçi adımlarıyla tanışın..!
Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?
Ben Nisa Özçakır, 17 Ocak 1994 tarihinde İzmir’in Konak ilçesinde doğdum. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun olduktan sonra, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü’nde Termodinamik anabilim dalında yüksek lisans eğitimime başladım. Yüksek lisansa başladığım dönemde Doğu İklimlendirme ile yollarımız kesişti ve 2017 yılında Ar-Ge Mühendisi olarak görev almaya başladım. Bu süreçte ısı geri kazanım, ısı pompalı ısı geri kazanım ve havuz nem alma cihazları üzerine yoğunlaştım. 2019 yılından bu yana da Doğu İklimlendirme bünyesinde Ar-Ge Şefi olarak görevimi sürdürüyorum.
Doğu İklimlendirme Ar-Ge departmanı yapısı, çalışma şekli, kapasitesi, ayrılan kaynaklar, çalışan özellikleri vs. gibi konularda kısaca tanıtıcı bilgi alabilir miyiz?
Doğu İklimlendirme, Ar-Ge faaliyetlerini 2018 yılında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı onayıyla kurulan resmî Ar-Ge Merkezi çatısı altında yürütmektedir. Merkezimizde, 24 kişilik deneyimli bir ekip görev almakta olup, her yıl ortalama 8 ila 10 Ar-Ge projesi hayata geçirilmektedir. Bu projeler; ürün geliştirmeden süreç iyileştirmeden enerji verimliliğine kadar sektörün gerektirdiği birçok konuyu kapsamaktadır. Ar-Ge kadromuzun %60’ını lisans ve yüksek lisans mezunu nitelikli personelden oluşurken %40’ını ise Ön lisans ve teknik lise mezunu arkadaşlarımız oluşmaktadır.
Doğu İklimlendirme, güçlü mühendislik altyapısı ve sistematik proje yönetimiyle sektörüne yön veren, katma değeri yüksek çözümler üretmekte olup 2023 yılından bu yana da her geçen gün artan cirosunun önemli bir kısmını Ar-Ge faaliyetlerine ayırarak, inovasyon odaklı büyümeye oldukça önem vermektedir.
Doğu İklimlendirme Ar-Ge departmanı son dönemde hangi alanda sektörde ilk olacak bir projeye imza attı? Bu projenin sektöre etkilerini nasıl görüyorsunuz?
Doğu İklimlendirme olarak 2025 yılı itibari ile sektörde örneği bulunmayan, yenilikçi bir projemizi hayata geçirdik. HOME HW adını verdiğimiz, kazan suyu ısıtmalı ve ısı pompalı ısı geri kazanım cihazımız ile sadece mahalin havalandırmasını değil, aynı anda ısıtma, soğutma ve kullanım suyu ısıtması sağlayan çok fonksiyonlu bir sistemi tek bir cihazda geliştirdik. Bu ürünle, özellikle konut uygulamalarında minimum enerjiyle maksimum verimlilik sağlayarak hem kullanıcı konforunu artırıyoruz hem de enerji maliyetlerini en aza indirgiyoruz. Aynı zamanda A+ enerji sınıfına hitap eden bu çözümümüz, karbon sıfır hedefleri ile uyumlu, çevre dostu bir sistem olarak da firmamızın sürdürülebilirlik hedeflerine de hizmet ediyor.
Firmamızın teknik uzmanlığını, sektörel gelişmeleri ne kadar yakından takip ettiğinizi ve çevreye olan duyarlılığınızı tüm paydaşlarımıza bir kez daha gösterme fırsatı bulduğu proje sadece iç pazarda değil, ihracat potansiyeliyle de bizim için stratejik öneme sahip olduğuna da değinmek isteriz.
Enerji verimliliği, sürdürülebilirlik ve karbon ayak izinin azaltılması gibi alanlarda Doğu İklimlendirme’nin Ar-Ge perspektifinden geliştirdiği özel teknolojiler, çalışmalar nelerdir?
Doğu İklimlendirme olarak AR-GE merkezimizde yürüttüğümüz tüm çalışmaların ana odak noktasında enerji verimliliğini artırmak ve çevresel etkileri azaltmak yer alıyor. Buradan yola çıkarak, yakın zamanda geliştirdiğimiz ve satışına başladığımız %100 geri dönüştürülebilir bir malzemeden üretilen Expanded Polipropilen (EPP) HOME Konut Tipi Isı Geri Kazanım cihazımızı örnek verebiliriz. Özel üretim ve montaj tekniğiyle hava kaçağını minimuma indirerek enerji verimliliğini de yükselttiğimiz bu ürün malzeme özelliği sayesinde çevresel etkileri azaltarak karbon ayak izini de düşürmektedir.
Yine bahsettiğimiz HOME HW projesi de bu çerçevede değerlendirilebileceğimiz bir diğer örnek projelerimiz arasında yerini alıyor. Cihazda soğutucu akışkan olarak propan gazını tercih ederek, düşük GWP (Global Warming Potential) değerine sahip çevre dostu gazlara geçiş sürecimizi başlatmış bulunuyoruz.
Konut tipi ürün gamının yanı sıra, ECRH Çatı Tipi Paket Klima Ünitelerimizde (Rooftop) R32 soğutucu akışkanını invertör kompresör teknolojisiyle destekleyerek, daha düşük enerji tüketimi sağlıyor ve çevresel farkındalığımızı ürünlerimizin teknolojisine yansıtmaya devam ediyoruz. Kısacası; sürdürülebilirlik ve verimlilik, AR-GE yaklaşımımızın ayrılmaz bir parçası olduğunu geliştirdiğimiz her bir ürünün de bu bilinci temsil ettiğini söyleyebiliriz.
Doğu İklimlendirme Ar-Ge merkezinde kullanılan yapay zekâ, makine öğrenimi ya da simülasyon teknolojileri nelerdir? Bu teknolojiler ürün geliştirme süreçlerinize nasıl etki ediyor?
Geliştirdiğimiz teknolojilerde artık yalnızca mekanik tarafı değil, akıllı sistemleri de birlikte devreye alıyoruz. Bu kapsamda en önemli projelerimizden biri, TÜBİTAK 1832 destekli çalışmamızı örnek verebiliriz. Bu projemiz ile “Enerji verimli, F-Gaz mutabakatına uyumlu, düşük GWP değerine sahip R32 gazlı, invertör kompresörlü, tam adaptif ve makine öğrenmesi ile kontrol edilebilen bir çatı tipi paket klima tasarımı ve geliştirilmesini” hedefliyoruz.
Bu projeyle birlikte, makina öğrenmesi tabanlı kontrol sistemlerini doğrudan cihazlarımıza entegre ederek cihazın bulunduğu ortama ve kullanım alışkanlıklarına göre kendi çalışma senaryolarını optimize etmesi, böylece hem enerji tasarrufu hem de sistem ömrü açısından maksimum fayda sağlamasını amaçlıyoruz.
Yapay zekâ destekli bu yaklaşım, ürün geliştirme süreçlerimizde veriye dayalı karar alma, performans simülasyonları ve senaryo testleri gibi kritik adımlarda bize hız ve doğruluk kazandırıyor. Kısacası, mühendislik ile algoritmanın birleştiği yeni bir döneme geçiyoruz demek daha doğru olacaktır.
Üniversiteler, teknoparklar ya da yurtdışı AR-GE merkezleriyle yürüttüğünüz ortak projeler var mı?
Ar-Ge Merkezimiz, her yıl en az iki kez yürüttüğü KOSGEB ve TÜBİTAK destekli projeler ile iç kaynaklı Ar-Ge projeleri kapsamında hem üniversite-sanayi hem de sanayi-sanayi iş birliklerini aktif olarak sürdürmektedir.
Projelerimiz süresince, alanında uzman akademisyenlerin bilgi ve deneyimlerinden faydalanarak yenilikçi ürünler ve teknolojik çözümler geliştirmekteyiz. Bu iş birlikleri hem bilimsel katkı hem de sektörel uygulama açısından büyük değer yaratmakta olduğuna inanıyoruz. Aynı zamanda da firmamızın araştırma süreçlerine de derinlik ve güç katmaktadır.
Prototip üretiminden sahada test süreçlerine kadar Doğu İklimlendirme’nin Ar-Ge odaklı ürün geliştirme döngüsü nasıl işliyor? Bu sürecin sektör ortalamasına göre en büyük farkı nedir?
Doğu İklimlendirme olarak, yeni ürün tasarımı ve inovasyon süreçlerimizi, bünyemizde kurduğumuz uzman komisyon eşliğinde sistematik bir şekilde yürütmeye özen gösteriyoruz. Bu komisyon; pazar ihtiyaçlarını analiz eden, kapsamlı benchmark çalışmaları ile doğru ürün stratejisini belirleyen, ardından tasarım, prototip üretimi ve tasarım doğrulama gibi tüm AR-GE aşamalarını yöneten; pazarlama ve satış sonrası hizmetlerle süreci tamamlayan alanında yetkin kişilerden oluşmaktadır.
Yeni ürün geliştirme sürecimiz, 7 aşamalı GATE modeli çerçevesinde ilerlemektedir. Her adımda yer alan onay mekanizmaları sayesinde; doğru ürünün, doğru zamanda ve en iyi şekilde pazara sunulması hedeflenmektedir. Bununla birlikte firmamız tüm iş yapış şekillerinde benimsediği operasyonel mükemmeliyetçilik yaklaşımını, ürün geliştirme süreçlerine de yansıtarak sektördeki yenilikçi ve öncü konumunu güçlendirmeye her geçen gün devam etmektedir.
Gelecek 5 yıl içinde Ar-Ge açısından Doğu İklimlendirme’yi nerede görüyorsunuz? Şu anda altyapısını hazırladığınız, henüz açıklanmamış bir ‘vizyon projeniz’ var mı?
Firmamızın vizyonu, “Havalandırma ve iklimlendirme sektöründe Türkiye’nin ihracat lideri ve tüm paydaşlarımızın (çalışanlarımız, müşterilerimiz ve tedarikçilerimiz) en çok tercih ettiği, en değerli firma olmak”. Bizlerde vizyonumuz doğrultusunda Ar-Ge birimi olarak öncelikli hedefimiz, sürdürdüğümüz çalışmalarla birlikte Ar-Ge Merkezimizi sektörde en değerli ilk 3 firma arasına taşımaktır. Bu hedef doğrultusunda detaylı bir yol haritası oluşturulmuş ve gerekli tüm aksiyonlar tanımlanarak stratejik planlamamız hayata geçirmeye başladığımızı söyleyebiliriz. Süreç boyunca yenilikçi yaklaşımımızı, teknolojik yetkinliğimizi ve iş birliği odaklı şirket kültürümüzü ön planda tutarak da ilerlemeye devam etmekteyiz.
