Rota Klima Yönetim Kurulu Üyesi Levent Taşkın, iklimlendirme sektörünün geleceğini şekillendiren yenilikçi çözümleri, enerji verimliliği odaklı stratejileri ve sürdürülebilirlik vizyonunu anlatıyor. Sektördeki yeni trendlerden, teknolojik dönüşüme kadar birçok önemli konuya değinen Taşkın, iklimlendirme alanında rekabet avantajı sağlamanın yollarını paylaşıyor. Bu keyifli sohbete göz atın…
Yeşil dönüşüm ve karbon ayak izini azaltma hedefleri doğrultusunda iklimlendirme sektöründe nasıl bir değişim yaşanıyor? Rota Klima bu dönüşüme nasıl adapte oluyor?
İklimlendirme sektörü özellikle karbon ayak izini azaltma konusunda hem geri dönüşümden hammadde kullanarak hem de enerji verimli ürünler üreterek yeni ürünler geliştirmeye ve R&D yatırımlarına önem vermeye devam etmektedir. Bunun dışında özellikle yenilenebilir enerji kaynaklı ürünlere yönelik teşvikler verilerek bu ürünlerin kullanılmasına yönelik yeni yönetmeliklerle sektörün geleceği tasarlanmaktadır.
Gelecekteki trendler kullanılacak gaz tiplerinin değişmesi, hidrojenli cihazların öneminin artması, yapay zeka ile otomasyon ve ortam iklimlendirmesinin yapılması gibi yenilikleri içermektedir. Ayrıca ısı pompası çok daha önemli ve teşvikle kullanımı cazip hale gelecektir.
Dünya’da sürdürülebilirlik açısından en önemli konulardan birisi de ‘’Karbon Piyasası’’nın oluşmasıdır. Küresel karbon piyasası 150 milyar doları geçmiş durumdadır. Bu nedenle üreticiler karbon salınımını azaltan yenilenebilir enerji ağırlıklı üretim yöntemlerini; robotlarla tam otomasyonlu teknolojileri ve geri dönüşümden kazanılan hammaddelerin kullanımını üretimlerinde öne çıkarmaktadır. Bu şekilde daha az yeni hammadde ve daha az enerji kullanarak karbon ayak izini düşürüyorlar.
Yıllık cirosunun %5’ni Ar-GE’ye ayıran, Avrupa ve Asya’daki yönetmeliklere göre sürekli yeni ürün geliştiren, robotlarla el değmeden üretim yapan, enerji verimliliği ile çevreye duyarlı ürünlerde birçok patente sahip olan Dünya’nın en büyük VRF ve Dünya’nın ikinci büyük klima üreticisinde klimalarımızı ürettirmenin en büyük nedeni, yeniliğe, teknolojiye ve Ar-GE’ye verdiğimiz önemdir. Bu şekilde hem en yeni teknolojileri, en verimli cihazları ve en çevreci ürünleri Dünya ile aynı anda ülkemize getirerek önemli bir misyon üstleniyoruz.
ROTA CLİMATE olarak rakiplerimizden en büyük farkımız en çevreci ve en yeni teknolojileri Türkiye pazarına ilk sunan firmalardan olmamızdır. İnverter split klimalarımız 25dB ultra sessizdir. Wi-fi ile kontrol özelliği ile uzaktan kumanda imkanı sağlar. A++ ve A+++ enerji etiketi seviyesi ile çok az enerji harcar. Ayrıca 3D üfleme özelliği ile hem yatay hem dikey olarak en geniş açıda üfleme özelliği vardır. Klimalarımız kendini temizleme özelliği ile küf ve mantardan korur, ekstra hijyen sağlar.
Son yıllarda enerji verimliliği konusunda ciddi regülasyonlar getirildi. Ürünlerinizin bu standartlara uyumu ve sektördeki yeni düzenlemeler hakkında ne düşünüyorsunuz?
Avrupa Komisyonu kararına göre AB ülkeleri 2030 yılına karbon emisyonunu en az %55 oranında azaltmak zorundalar. Bunun dışında ısı pompaları, güneşten elektrik enerjisi üreten fotovoltaik sistemleri gibi yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanan ısıtma ve soğutma cihazları ile elektrik enerjisi üreten sistemler, Avrupa’da 2030 yılından sonra zorunlu kullanım haline geliyor. Fosil yakıtlardan uzaklaşan bir Avrupa onun yerine hidrojen ile çalışan cihazları konumlamaya çalışıyor. Bunun dışında cihazların enerji verimliliği artıran A+++ sınıfı ürünler, düşük enerji sarfiyatı ve dolayısıyla çevreyi koruma özelliği ile öne çıkmış durumda. İklimlendirme sektöründe önemli yer tutan klimalarda kullanılan gazlar da artık R32 ve R290 gibi çevreyi koruyan ve aynı zamanda yüksek verimli gazlardır. Avrupa R290 gazına geçmiştir. Değişen gaz tipleri daha verimli ve daha kompakt cihazların üretilmesine olanak tanımaktadır.
Bizim ürünlerimizin tamamı Avrupa’daki yönetmeliklere uygun, Avrupa’da kullanılan ürünler ile aynıdır. Avrupa pazarına sunulan en yeni ürünleri ülkemizde pazara sunabilen öncü firmalardan birisiyiz.
Akıllı iklimlendirme sistemleri giderek yaygınlaşıyor. Rota Klima olarak IoT ve yapay zeka destekli çözümler konusunda ne gibi inovasyonlar geliştiriyorsunuz?
Hem ürünlerde hem de hizmetlerde yapay zekanın kullanımı ve cazibesi giderek artmaktadır. Rota Klima olarak Dünya’nın en büyük üreticilerinden bir tanesine, en ileri teknolojilerle üretim yaptırıyoruz. Üretici firmamızın kendi bünyesinde Dünya çapında bilinen bir yazılım şirketi ve ayrıca endüstriyel üretim robotları yapan bir firması bulunmaktadır. Bu güçte bir üreticide ürünlerimizin üretilmesi bizim için büyük bir avantajdır. Onların sürekli gelişen teknolojilerini biz de tüm ürünlerimize Dünya ile aynı anda adapte edebilme şansına sahibiz.
Yıllık cirosunun %5’ni Ar-Ge’ye ayıran bir üreticide ürünlerimizin üretilmesi ülkemize en yeni teknolojiye sahip ürünleri getirmemiz için önemli bir avantajdır. Bu nedenle Rota Klima, en son teknolojilere sahip, en verimli ve en akıllı cihazları üreten bir iş ortağı ile çalışmaktadır. Kaliteli ürün ve kaliteli bir servis ile Türkiye’nin klima markası olmak bizim için olmazsa olmazdır. Her zaman en iyi ve en yenilikçi ürünler ile ülkemizde öncü firma olmak için çaba göstereceğiz.
Dijitalleşmenin önemi üreticiler ve satıcılar için çok arttı. Üretimden ürün sevkiyatına; satış sonrası hizmetlerden müşteri ilişkilerine kadar olan tüm süreçleri dijital alt yapı ile yönetmeyi öncelikli hale getirmeyen firmaların rekabetçi olması zorlaşacaktır.
Tüketiciler artık sadece performansa değil, aynı zamanda sürdürülebilirlik ve çevre dostu çözümlere de önem veriyor. Sizce bu trend sektörde nasıl bir rekabet ortamı yaratıyor?
Tüketiciler sadece cihaza odaklı değiller. Özellikle iklimlendirme sektöründe satılan ürünlerde ürünün verimliliği, sorunsuz çalışması, doğru montajı, aynı gün hizmet verilmesi, hijyen özellikleri, akıllı kontrol sistemleri gibi farklı özellikleri tüketici için çok daha önceliklidir. Bu nedenle iklimlendirme sektöründe kaliteli cihazların seçimi hem teknolojik hem konfor hem de enerji tasarrufu açısından çok önem taşımaktadır.
Sektörde ucuz ve teknolojik açıdan daha düşük niteliğe sahip ürünler, sezonda 3 haftaya varan montaj süresi ile yapı marketlerde, online sitelerde yer almaktadır. Bu tür ürünlerin niteliği ve müşterilerdeki servis sıkıntısı fiyatının cazibesini ortadan kaldırmakta ve orta vadede tüketicilerin olumsuz geri bildirimleri ile kaybetmeye başlamaktadır. Bu nedenle asıl rekabet geleceğe yönelik hem yeni teknolojileri ürünlerinde barındıran hem de sürdürülebilir bir kalite anlayışı ile tüketicilerin hayatını kolaylaştıran ürün ve hizmetler sunan firmalar arasında olacaktır.
Ürünlerin çevre dostu ve geri dönüşümlü malzemeler ile üretildiği, akıllı teknolojilerle müşterinin tüm iklimlendirme talebini kullanımına göre tespit edip otomatik olarak kendisinin ayarlayabildiği bir yapay zekayla evdeki iklimlendirme cihazları ile tüm elektronik eşyaların tek bir kontrol ile iletişim kurarak tek bir kontrol ile yönetebildiği, uzaktan servis hizmetlerinin verilebildiği, yenilenebilir enerjilerle birlikte sistemin bir parçası olabildiği sistem çözümlerine doğru bir talebin öne çıktığını görmekteyiz. Avrupa’daki yeni yönetmelikler gereği R&D’si gelişmiş, robotlarla üretim yapabilen, teknolojiye yatırım yapan firmaların rekabette büyük şansı vardır.
Müşterilerde enerji maliyetinin giderek artmasından dolayı enerji verimliliği ve tasarrufun tercih nedeni olması; evde servis ile zaman kaybetmek istemediği için hızlı ve kolay hizmetler alarak kendisine ait zamanı değerli hale getirme isteği; yenilikçi teknolojileri kullanma kültürünün ön plan çıkmasından dolayı markadan çok farklılık yaratan ürünlere yönelmesi rekabeti teknoloji odaklı hale getirmektedir. Bu alanda en iyi olmayı başaran firmaların gelecekte sektöre yön vermesi mümkün olacaktır.
Klima sistemlerinde kullanılan soğutucu gazlar çevresel etkileri nedeniyle sıkça tartışılıyor. Sizin bu konuda geliştirdiğiniz alternatif çözümler var mı?
AB’deki yönetmelikler hem soğutucu gazların çevresel etkilerini minimuma indirecek hem de verimlilik açısından daha üstün performans sağlayacak şekilde revize edilmektedir. İklimlendirme sektöründe klimalarda kullanılan gazlar R32 dir. Avrupa artık R290 gazlı cihazlara geçiş yapmaktadır. Bu iki gaz türü de çevreyi koruyan ve aynı zamanda yüksek verimli gazlardır.
Gazların ıslahı çevreyi koruma açısından önemlidir. Ülkemizde de gazların ıslahı için daha yeni yönetmelikler hayata geçirilmeye çalışılmaktadır. Buna ait esaslar ve sertifikalandırma standartları oluşturulmuştur. Bu çerçevede gaz ıslahı için sertifika almak için özel sektördeki firmaların başvuruları ve yatırımları başlamıştır.
Bu nedenle gerek üretimde gerekse servislerde kullanılan gazların ıslah edilmesi ve denetlenmesi çok büyük önem taşımaktadır. Biz de bu konuda oldukça hassas bir şekilde iş ortaklarımızı bilinçlendirmeye, eğitmeye ve denetlemeye yönelik kendi iş akışlarımızı oluşturduk ve düzenli olarak üzerinde çalışarak üzerimize düşenin en iyisini yapmaya özen gösteriyoruz.
Pandemi sonrası iklimlendirme sistemlerinde hava kalitesine verilen önem arttı. Rota Klima olarak iç mekan hava kalitesini artırmaya yönelik ne gibi teknolojiler üzerinde çalışıyorsunuz?
Hava kalitesi hijyen açısından çok önemlidir. Rota Klima olarak odaklandığımız ürünler konutlarda ve ticari binalarda soğutma ve ısıtma fonksiyonlarını sağlayan ürünlerdir. Bu ürünlerde kendini temizleme özelliği, bio filtre gibi ekstra hijyen sağlayan, ionizer özelliği ile zindelik sağlayan teknolojileri kullanıyoruz. Klimalarımızdaki kendini temizleme özelliği ile ortamı küf ve mantardan koruyoruz. Ayrıca 3D üfleme özelliği ile hem yatay hem dikey olarak en geniş açıda üfleme özelliği ile ekstra konfor sağlıyoruz. Ürün yelpazemizde klimalar dışında sadece iç mekan hava temizlemesine yönelik ürünler bulunmamaktadır.
Rota klima pazardaki güçlü rakiplerine göre nasıl bir konum alıyor? Pazarlama stratejinizi hangi kritik noktalar üzerine kuruyorsunuz? Pazar hedefleriniz nelerdir?
Türkiye’nin her bölgesinde yetkili satıcı ve yetkili servislerimizin bulunduğu; genel de aynı gün montaj ve servis hizmeti verecek kadar iyi organize olmuş bir bayi ve servis yapılanmamız mevcuttur.
Pazarlama stratejimiz ileri teknoloji ile üretilmiş kaliteli ürün, hızlı ve aynı gün montaj ve servis, en geniş ürün yelpazesi ile tek bir markadan çözüm sunma üzerine kuruludur. Bu nedenle en iyi servisi ve en iyi yetkili satıcılara sahip olmak için sistemimizi sürekli geliştiriyor, dijitalleştiriyor ve denetliyoruz.
Rota Klima olarak teknik bir ürün sattığımızın ve kaliteli bir ürünü kaliteli bir montaj ile satmanın tüketiciye artı bir değer kattığını bildiğimiz için tüm bayilerimizi klima montajında tecrübeli montaj firmalarından seçmekteyiz. Onları her yıl teknik ürün ve montaj eğitimleriyle yeniliyoruz. Araç ve mağaza dekorasyonlarını standart olarak yapıyoruz. Bölgesel kampanyalarla her bölgede esnek çözümlerle destek veriyoruz. Fuarlara katılımla destek veriyoruz.
Dijitalleşen yapımız ile yetkili satıcılarımıza ve yetkili servislerimize cep telefonları ile mekandan ve zamandan bağımsız bizimle iş yapmaları avantajını sunuyoruz. Depo ve antrepo yatırımımız ile hızlı ve sürekli ürün teslim ederek onların ticari hacimlerini artırıyoruz. Çok geniş ürün yelpazemiz ile tek bir firmadan hem konutlar hem ticari binalar için çözüm sunma imkânı veriyoruz. En önemlisi tüketicilere aynı gün montaj ve servisi hizmeti vererek onların satış potansiyelini artırıyoruz. Teknik, satış ve pazarlama eğitimleri ile kişisel gelişimlerine destek oluyoruz.
Bölgesel ve ulusal kampanyalar yaparak hem rekabetçi olmalarını hem de ek faydalar sunarak sezonda yüksek performans göstermelerini sağlıyoruz. Pazarlama materyalleri, bölgesel reklamlar ve mağaza teşhirleri ile görünür olmalarını sağlıyoruz. Sosyal medya ile düzenli olarak farkımızı anlatan görseller ve postlarla hedef kitlelere ulaşıyoruz. Fuarlarla ve hedef kitlelere yönelik bölgesel toplantılarla katılarak ürün ve hizmetlerdeki farkımızı, yarattığımız ek faydayı duyurmaya özen gösteriyoruz.
Türkiye ve dünya genelinde iklimlendirme sektörünün geleceğini nasıl görüyorsunuz? Yeni trendler ve fırsatlar neler?
Türkiye iklimlendirme sektörü pazar büyüklüğü açısından çok caziptir. Ayrıca ülkemizin inşaat sektörüne yatırım stratejisinden dolayı sürekli büyüme trendindedir. Avrupa’nın en büyük pazarlarından birkaç tanesi içerisindeyiz.
Bunun dışında birçok Avrupalı veya Asyalı üreticiler için ülkemiz bir üretim üssü haline gelmiştir. Bu da Avrupa ve Dünya pazarlarındaki teknolojilerin ve yönetmeliklerin gereği ülkemizde en yeni ürünlerin üretilmesine ve ülkemizin Avrupa ile aynı anda teknolojik ürünleri kullanmasına neden olmaktadır. Ayrıca yüksek standartta ve AB yönetmeliklerine uygun ülkemizde üretilen yabancı sermayeli markaların ürünlerini de ihraç yaparak ekonomiye katkı sağlamaktadır.
Ülkemizde ısı pompaları, güneşten elektrik enerjisi üreten fotovoltaik sistemleri gibi yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanan ısıtma ve soğutma cihazları ile elektrik enerjisi üreten sistemler, enerji verimliliği artıran A+++ sınıfı ürünler, artık standart hale gelen wi-fi ile uzaktan kontrol, tek bir akıllı kontrol ile tek bir dış ünite ile 9 adet iç üniteyi bağlayıp kontrol edebilme gibi ileri sistem çözümleri yeni trendler arasındadır.
Ülkemiz zaten ısıtma ürünlerinde Avrupa’nın bir üretim merkezi haline gelmiştir. Soğutma ürünlerinde de ülkemizde yabancı şirketler yatırım yapmaya başlamış ve yerli üreticilerimiz de önemli ölçüde sektörel büyüklüğe ulaşmış durumdadır. Soğutma sektörü her yıl büyümekte ve Avrupa’nın en büyük pazarı haline gelmektedir. Bu nedenle yakın gelecekte uluslararası üreticilerden bazılarının ülkemize yatırım yapması mümkün olacaktır. Burada üretim yapan firmalar aynı zamanda Avrupa’ya da ihracat yaptıkları için AB’de değişen ve gelişen yönetmelikler gereği en yeni ürün ve hizmetleri bünyelerine hızla adapte etmektedirler. Buda en yeni teknolojilerin ve yeni ürünlerin ülkemizde pazara sunulması için bir fırsat oluşturmaktadır. Büyüyen iklimlendirme pazarımız ayrıca firmalar için yatırım yapma ve geleceğe yönelik organizasyonlarını daha rekabetçi hale getirmek için fırsatlar yaratmaktadır.
Tüketicilerin doğru klima seçimi yapabilmesi için en çok dikkat etmeleri gereken kriterler sizce nelerdir? Bu konuda ne gibi bilgilendirme çalışmaları yapıyorsunuz?
Tüketicilere özellikle enerji verimliliği yüksek, hijyen sağlamada farklı özellikleri olan (kendini temizleme özelliği, bio filtre, ionizasyon gibi) ürünleri seçmelerini; ürün almadan önce kullanıcı tavsiyelerini incelemelerini, servis ve montaj için aynı gün hizmet alma garantilerini sorgulamalarını, bakır boru ile montajın yapılmasına dikkat etmelerini, cihazların ana malzemelerinde bakır malzemelerin kullanıldığından emin olmalarını, elektrik tesisatı dahil tüm hizmetlerin tek bir yerden anahtar teslim yapılmasını talep etmelerini öneririm.
İklimlendirme çok ciddi bir iştir. Başta doğru ürün, doğru kapasite ve doğru firma seçilmez ise karşınızda muhatap bulamazsınız. Ya da bulsanız bile birkaç gün hizmet alamazsınız. Sıcakta o beklediğiniz birkaç gün hem sağlığınızdan hem konforunuzdan olurken, yaşadığınız stres ise yanınıza kalır. Bu nedenle sadece klima fiyatına odaklanıp tercihte bulunmayın. Ucuz klima ya size üründen dolayı fazla enerji harcatır, ya da montaj ve serviste de ucuza kaçan firmalar tarafından montaj yapılacağı için sorununuz hiç bitmez.
Sizin eklemek istedikleriniz neler?
Enerjinin elde edilmesi ve ülkelerin giderek artan enerji maliyetleriyle baş etmesi her gün zorlaşmaktadır. Sürekli yeni enerji kaynakları ile enerji elde edilmeye çalışılmakta ve bu konuda teşvikler verilmektedir. Ancak enerjiyi elde etmekten çok enerjiyi elde tutmaya, diğer bir deyişle enerjiyi tasarruf etmeye odaklanmak daha doğru bir çözümdür.
İklimlendirme sektöründe hem devletin hem de üreticilerin enerji verimli ürünler kullanmasına, çevreyi koruyan ürünlere odaklanmasına dair öncelikli kararların alınmasına öncelik verilmelidir. Enerjinin elde edilmesi ve maliyeti yükseldikçe hem çevremiz hem de kullanıcılar için enerjiyi az tüketen ürünler her zaman tercih edilecektir. Hükümetler bu tür ürünlerin kullanımını teşvik eden teşvik sistemlerini kullanıcılara sunmaya devam edeceklerdir. Bu tür ürünlerin kullanımına zorunluluklar getirilmeye devam edilecektir. Bu konuda devletin teşvik sistemlerini daha cazip ve daha etkin hale getirmesini beklemekteyiz.
